Σχολεία σε όλο τον κόσμο!

Το σχολείο είναι ένας εκπαιδευτικός χώρος, ο οποίος έχει σχεδιαστεί για να ενθαρρύνει τους μαθητές να μαθαίνουν υπό την καθοδήγηση των δασκάλων τους. Η λέξη προέρχεται από το ελληνικό "σχόλη" που είχε την έννοια της απραξίας, του ελεύθερου χρόνου και της αργίας. 

Η λέξη πήρε τη δευτερεύουσα σημασία της "συζήτησης" με την οποία πέρασε και στα λατινικά ως "schola", καθώς Έλληνες και Ρωμαίοι θεωρούσαν τη συζήτηση ως τον καλύτερο τρόπο για να περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους, ενώ αργότερα πήρε την έννοια του μέρους στο οποίο γίνονταν αυτές οι συζητήσεις. Από το λατινικό schola η λέξη πέρασε και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές γλώσσες, ως school, ecole, schule κ.α.

 

 

Ο τρόπος της ομαδοποίησης των μαθητών σε συγκεκριμένες τοποθεσίες για να μάθουν, υφίσταται από την αρχαιότητα με την "Ακαδημία του Πλάτωνα" και την "Περιπατητική Σχολή" του Αριστοτέλη που αποτελούσαν και τα πρώτα οργανωμένα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα. Οργανωμένα σχολεία συναντάμε επίσης στην αρχαία Ινδία, στην αρχαία Κίνα, στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και στον Ισλαμικό πολιτισμό.

 

Γενικότερα υπάρχει διαφορετική νομοθεσία, αλλά και αντίληψη σχετικά με την εκπαίδευση και τα σχολεία στον κόσμο, η οποία εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου, αλλά και σε σχέση με την κουλτούρα κάθε χώρας. Για παράδειγμα υπάρχουν χώρες στις οποίες οι δραστηριότητες των μαθητών με τα χέρια δεν εντάσσονται στα εκπαιδευτικά τους προγράμματα, καθώς θεωρούνται χειρωνακτική εργασία και όχι εκπαιδευτικές δράσεις. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και με τις καλλιτεχνικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες, όπως η μουσική, η οποία στο Ιράν για παράδειγμα παραλείπεται από το εθνικό πρόγραμμα σπουδών.

Ας δούμε στη συνέχεια μερικά ιδιαίτερα σχολεία και τα προγράμματά τους.

Παπούα Νέα Γουινέα, Σκωτία

Στην Παπούα Νέα Γουινέα λειτουργεί σχολείο στο οποίο οι μαθητές προσέρχονται όπως ακριβώς ζουν, δηλαδή γυμνοί, καθώς προέρχονται από οικογένειες που ασχολούνται αποκλειστικά με τη γεωργία χρησιμοποιώντας πρωτόγονα μέσα. Στόχος της κυβέρνησης είναι να τους βοηθήσει σε διάφορους τομείς, αλλά και στο να αποβάλλουν τυχόν κανιβαλικά ένστικτα!

Σε αρκετά σχολεία στον κόσμο οι μαθητές προσέρχονται με τοπικές παραδοσιακές ενδυμασίες, όπως στη Σκωτία για παράδειγμα, όπου υπάρχουν εκπαιδευτικά ιδρύματα στα οποία οι μαθητές παρακολουθούν τα μαθήματά τους φορώντας kilts, ή στη Νέα Ζηλανδία όπου προσέρχονται για μάθημα ξυπόλυτοι και φορώντας μαγιό. 

Μπαγκλαντές, Μαρόκο

 

Στο Μπαγκλαντές ένα πλωτό σχολείο παίρνει τους μαθητές από την αποβάθρα το πρωί για να ξεκινήσουν το μάθημα, ενώ το μεσημέρι επιστρέφει και παίρνει καινούργιους. Εξαιτίας των μουσώνων το Μπαγκλαντές πλήττεται πολύ συχνά από καταστροφικές πλημμύρες, οι οποίες αφήνουν χωρίς στέγη εκατομμύρια ανθρώπους.

Πλωτό σχολείο υπάρχει και στο Μαρόκο, το οποίο στηρίζει πάνω από 100 παιδιά καθημερινά, ακόμη και σε ακραίες καιρικές συνθήκες.

 

Κίνα, Ινδία

Σχολείο στη Νότια Κίνα σε μια από τις φτωχότερες επαρχίες της χώρας. Το 1984 αποφασίστηκε από τις τοπικές αρχές, λόγω έλλειψης πόρων, να στεγαστεί το Δημοτικό Σχολείο της περιοχής σε ένα σπήλαιο. Από τότε το σχολείο λειτουργεί κανονικά.

 

Στην Ινδία πάνω από 4.000 μαθητές εκπαιδεύονται στους σταθμούς των τρένων. Ο λόγος για το ιδιότυπο αυτό εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι πως πάρα πολλά παιδιά πηγαίνουν από το πρωί στις αποβάθρες για να ζητιανέψουν, αντί να βρίσκονται στα σχολεία τους.

 

ΗΠΑ, Σουηδία

Το Γυμνάσιο Harvey Milk στη Νέα Υόρκη ιδρύθηκε για να παρέχει εκπαίδευση σε όσους μαθητές φοβούνται ότι θα μπορούσαν να πέσουν θύματα σχολικού εκφοβισμού και κακοποίησης στα παραδοσιακά σχολεία. Φέρει το όνομα του διάσημου υπερασπιστή των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων και πολιτικό Harvey Milk και κατά καιρούς έχει δεχτεί αγωγές από ομοφοβικές οργανώσεις.

Σχολείο ουδέτερου φύλου υπάρχει και στη Σουηδία με τους καθηγητές να αποφεύγουν τη χρήση αντωνυμιών, όπως "αυτός" και "αυτή" και στόχο να καταπολεμηθούν έμφυλα στερεότυπα.

ΗΠΑ

Ένα από τα μοναδικά στο είδους τους σχολεία, στο οποίο χρησιμοποιούν αποκλειστικά υπολογιστές. Είναι το "Σχολείο του μέλλοντος" στη Φιλαδέλφεια, όπου μαθητές και εκπαιδευτικοί δεν χρησιμοποιούν καθόλου βιβλία, τετράδια και στυλό.

 

Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στα σχολεία καριέρας, στα οποία η διδασκαλία δεν γίνεται με τον παραδοσιακό τρόπο, δεν υπάρχουν καθηγητές, αλλά σύμβουλοι - επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στο πεδίο ενδιαφέροντος των μαθητών. Οι έφηβοι μαθαίνουν αποκλειστικά και μόνο αυτά που χρειάζονται για τς μελλοντικές καριέρες, τις οποίες έχουν επιλέξει.

Χωρίς αίθουσες διδασκαλίας είναι και το σχολείο - γραφείο, στο οποίο ο κάθε μαθητής αντί για θρανίο έχει το δικό του γραφείο, τον δικό του υπολογιστή και το δικό του πλάνο εργασίας.

Ολλανδία

Ένα σχολείο κατά της απρόσωπης προσέγγισης, το σχολείο Steve Jobs στο Άμστερνταμ, όπου κάθε μαθητής παρακολουθεί ένα αποκλειστικά ατομικό πρόγραμμα εκμάθησης με βάση τα ταλέντα του, τις δεξιότητες και τα ενδιαφέροντά του, το οποίο αναπροσαρμόζεται κάθε έξι εβδομάδες.

Δανία

Πάνω από 1000 μαθητές Λυκείου παρακολουθούν μαθήματα σε έναν τεράστιο γυάλινο κύβο στην Κοπεγχάγη, όχι σε αίθουσες, αλλά σε άνετους καθιστικούς χώρους με σκοπό να ενισχυθεί η δημιουργική σκέψη τους και να ενθαρρυνθεί η ευελιξία.

ΗΠΑ, Καναδάς, Φιλανδία

Στο ελεύθερο σχολείο του Μπρούκλιν δεν υπάρχουν προγράμματα σπουδών, ούτε σχολικοί κανονισμοί. Οι κανόνες μπαίνουν από τους μαθητές, οι οποίοι αποφασίζουν τι μάθημα θα παρακολουθήσουν, τι ώρα θα βγουν διάλειμμα, πότε θα παίξουν και πότε θα κοιμηθούν. Για εργασίες, βαθμούς και εξετάσεις ούτε λόγος.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στο σχολείο χωρίς μαθήματα στο Τορόντο του Καναδά με τους εκπαιδευτικούς να βρίσκονται περισσότερο σε θέση παρατηρητή που απλά συμβουλεύουν τους μαθητές.

 

Και στη Φιλανδία όμως υπάρχει τέτοιο σχολείο, στο οποίο κατά τη διάρκεια των μαθημάτων οι μαθητές είναι ελεύθεροι να καθίσουν σε όποιο σημείο θέλουν και να συνομιλήσουν με τους φίλους τους. Μπορούν ακόμη να ξαπλώσουν στους καναπέδες και να κοιμηθούν αν αισθάνονται κουρασμένοι.

Ιαπωνία, Ασιατικές χώρες

Στον αντίποδα του ελεύθερου σχολείου, στο Τόκιο πάνω από τα μισά δημόσια σχολεία απαγορεύουν σε μαθητές και μαθήτριες να βάφουν τα μαλλιά τους, λόγω της προσήλωσης τους στην κουλτούρα της ομοιογένειας.

 

Η Ασία φημίζεται όμως και για τις πολύ αυστηρές τιμωρίες που επιβάλλονται στους μαθητές όταν αργούν ή μιλούν κατά τη διάρκεια του μαθήματος, όπως το να σταθούν ανάποδα για αρκετή ώρα.

 

Στην Ελλάδα δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πρώτη ιδεολογική οριοθέτηση των Πειραματικών Σχολείων, πριν από περίπου έναν αιώνα, δεν ήταν άλλη από το να αποκτήσει ο μαθητής, ως εσωτερική ανάγκη, την αίσθηση του καθήκοντος, αλλά και να καταπολεμηθούν εθνικά ελαττώματα, όπως η ανοργανωσιά.

Είναι σαφές πως ο καθρέφτης κάθε κοινωνίας περνάει από την εκπαίδευση την οποία παρέχει.