Ίδρυμα Ευγενίδου - Μια εστία γνώσης , επιστήμης και πολιτισμού.

Σαν σήμερα, στις 10 Φεβρουαρίου 1956 συστάθηκε με Βασιλικό Διάταγμα το Ίδρυμα Ευγενίδου με διοικήτρια και διαχειρίστρια την Μαριάνθη Σίμου.

Η ίδια μαζί με τους επιστημονικούς της συνεργάτες (καθηγητές του Ε.Μ.Π.), μελετώντας τις ανάγκες της επαγγελματικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα την περίοδο εκείνη, διαπίστωσαν ότι η κατάρτιση των μαθητών των τεχνικών σχολών υστερούσε σημαντικά. Αυτό συνέβαινε λόγω απουσίας κατάλληλων και προσιτών βιβλίων, μηδενικής πρακτικής εκπαίδευσης, αλλά και ανυπαρξίας κατάλληλων υποδομών για την πρακτική τους άσκηση.

Για τον λόγο αυτό αποφάσισε να προχωρήσει σε μια σειρά δράσεων, όπως:

Τη χορήγηση υποτροφιών σε νέους αποφοίτους τεχνικών σχολών για την μετεκπαίδευση τους στο εξωτερικό, την συγγραφή και έκδοση βιβλίων τεχνικής εκπαίδευσης και την ανέγερση τεχνικού κέντρου, στο οποίο θα λειτουργούσαν: τεχνική και επιστημονική βιβλιοθήκη και αίθουσες πειραμάτων Φυσικής για την εποπτική διδασκαλία των νόμων της Φυσικής στους μαθητές, αλλά και για την κατανόησή τους από το ευρύ κοινό. Επίσης την κατασκευή Πλανητάριου, Αμφιθέατρου και αιθουσών διαλέξεων στις οποίες θα διεξάγονταν επιστημονικά και τεχνικά συνέδρια και ομιλίες.

Η υλοποίηση των παραπάνω άρχισε αμέσως και στις 7 Ιουνίου του 1966 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του κτηρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου με μεγάλη επισημότητα. Ήδη όμως το έργο του Ιδρύματος ήταν εντυπωσιακό. Η Ακαδημία Αθηνών στις 30-12-1965 απένειμε σε αυτό την ανώτατη τιμητική της διάκριση, το «Χρυσούν Μετάλλιον».

 

 Ο Ιδρυτής - Ευγένιος Ευγενίδης

Επιτυχημένος επιχειρηματίας και εφοπλιστής, έμπορος ξυλείας και ιδιοκτήτης διεθνών ναυτιλιακών γραμμών, έκρυβε μέσα του τεράστια αγάπη για την πατρίδα του και δεν έπαψε να μελετά τρόπους για να βοηθήσει την ανάπτυξή της.

Από νωρίς είχε οραματισθεί μια Ελλάδα ώριμη και ικανή να συναγωνισθεί τις άλλες προηγμένες χώρες στους διάφορους τομείς της τεχνικής και της βιομηχανίας, κάτι το οποίο δεν ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί χωρίς την κατάρτιση ικανών στελεχών, που θα βοηθούσαν την πατρίδα τους.

Διέθεσε ολόκληρη την περιουσία του στην Ελλάδα και μέρος της περιουσίας του στο εξωτερικό. Επίσης, διασφάλισε  την οικονομική ανεξαρτησία του Ιδρύματός του, το οποίο από την ίδρυση του μέχρι σήμερα λειτουργεί, συντηρείται, επεκτείνεται και εκσυγχρονίζεται με ιδίους και μόνο πόρους.

Διοικήτρια - Διαχειρίστρια, η "ψυχή" του Ιδρύματος - Μαριάνθη Σίμου

Την διαχείριση της περιουσίας και την εκτέλεση των όρων της διαθήκης του ο Ευγενίδης την ανέθεσε στην αδελφή του Μαριάνθη Σίμου (1895-1981).

Η ίδια έθεσε ως σκοπό της ζωής της την εκπλήρωση της βούλησης του αδελφού της. Χωρίς αυτήν θα ήταν αδύνατο να γίνει ό,τι έγινε και όπως έγινε. Στην αφοσίωσή της, η Ελλάδα οφείλει μία ακόμη εστία πολιτισμού.Παρέμεινε στην διοίκηση του Ιδρύματος μέχρι τον θάνατό της (17-4-1981) και άφησε και αυτή όλη την περιουσία της για τους σκοπούς του Ιδρύματος.

Μετά τον θάνατο της Μαριάνθης Σίμου η διοίκηση και διαχείριση του Ιδρύματος Ευγενίδου ασκείται από τριμελή επιτροπή, στην οποία συμμετέχει ο εκάστοτε Πρύτανης του ΕΜΠ.

Πρώτος Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ιδρύματος Ευγενίδου διετέλεσε ο πολύτιμος συνεργάτης της Νικόλαος Βερνίκος-Ευγενίδης (1920-2000), ο οποίος συνέχισε το έργο της με την ίδια προθυμία, αλλά επέκτεινε τις δραστηριότητές του και σε άλλους τομείς.

Μία από τις σημαντικότερες δωρεές που πραγματοποιήθηκε επί προεδρίας του ήταν η διάθεση του ποσού των 900.000.000 δραχμών για κάλυψη αναγκών σε σχολικά κτήρια που υπέστησαν ζημιές από τους σεισμούς του 1999 στην Αττική.

Ο ίδιος βραβεύθηκε το 1993 από την Ακαδημία Αθηνών για την αθόρυβη προσφορά του στην επιστημονική, τεχνική και επαγγελματική παιδεία στην Ελλάδα.

Το έργο του Νικόλαου Βερνίκου-Ευγενίδη συνεχίζεται σήμερα από τον Λεωνίδα Δημητριάδη-Ευγενίδη, πρόεδρο του Ιδρύματος από το 2000.

Κατά την προεδρία του υλοποιήθηκαν τα σχέδια του Νικολάου Βερνίκου-Ευγενίδη για το Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο, ένα από τα μεγαλύτερα και καλύτερα εξοπλισμένα ψηφιακά πλανητάρια του κόσμου, και για την Διαδραστική Έκθεση Επιστήμης και Τεχνολογίας, που αποτέλεσε πρότυπο εκθεσιακό χώρο με 65 διαδραστικά εκθέματα για την επιστήμη και την τεχνολογία.

Στην θέση της βρίσκεται πλέον το νέο πρότυπο Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας, με εκθέματα αφιερωμένα στην Επιστήμη, την Τεχνολογία, την Μηχανολογία, τα Μαθηματικά, πειραματικές επιδείξεις στη Φυσική, τη Χημεία, τη Βιολογία, και Εργαστήρια προγραμματισμού, ηλεκτρονικής και ρομποτικής.

Το 2015 του απονεμήθηκε βραβείο από την Ακαδημία Αθηνών για την πρότυπη λειτουργία του Πλανητάριου, ενός από τα μεγαλύτερα και καλύτερα εξοπλισμένα ψηφιακά πλανητάρια στον κόσμο.